Kamień z Kanopos... dekret kapłanów

Drachma z wizerunkiem Ptolemeusza II

W XIX wieku w Egipcie zostały odnalezione dwa dokumenty wyryte na stelach. Jednym z nich był dekret z Memfis wyryty na kamieniu z Rosetty, drugim – dekret z Kanopos pochodzący z czasów panowania Ptolemeuszy. Stela wykonana z wapienia, o wymiarach około 2,5 m x 1 m, zwana kamieniem z Kanopos została odnaleziona w 1866 roku w ruinach starożytnego miasta Sais leżącego w zachodniej części Delty Nilu (obecnie Sa el-Hagar). 

Końcowy fragment zapisu dekretu

Na kamieniu wyryto inskrypcję w dwóch językach trzema rodzajami pisma: hieroglificznym, demotycznym i greckim. Dekret ów został wydany przez zgromadzenie kapłanów, które zebrało się w Kanopos 7 marca 238 roku p.n.e. W dokumencie tym jest mowa o dobrodziejstwach faraona Ptolemeusza III Euergetesa i jego żony Berenike uczynionych dla Egipcjan, m.in. o fundacjach świątynnych i kultowych, o obniżeniu podatków w czasie klęski głodu oraz o zakupie ziarna ze środków prywatnych. Zawiera on również „zalecenia“ dla władcy na przyszłość. Najważniejszą informacją tego dekretu było postanowienie zreformowania kalendarza. Zmiana miała uwzględniać rok przestępny i wprowadzać pięciodniowe święto na cześć królewskiej pary, a co 4 lata – sześciodniowe. Jednakże reforma kalendarza została wprowadzona dopiero za rządów cesarza Augusta, w okresie rzymskiego panowania w Egipcie. Dekret z Kanopos pokazuje jak wielką władzę posiadali kapłani w państwie Ptolemeuszów.