Starożytny Rzym... biblioteki prywatne

Fresk pompejański

Historia książki rzymskiej zaczyna się od… książki greckiej. W trzeciej wojnie macedońskiej Lucjusz Emiliusz Paulus zwyciężył Perseusza i wraz z innymi  zdobyczami przywiózł do Rzymu księgozbiór królów macedońskich jako cenne trofeum. Inny wódz, Scypion Afrykański Młodszy, po zdobyciu Kartaginy wzbogacił Rzym o 28 zwojów traktatu Magona o rolnictwie. Natomiast Sulla zdobywając Ateny zagarnął bibliotekę Apellikona z Teos i w ten sposób w posiadaniu Rzymian znalazł się  księgozbiór Arystotelesa. 

Biblioteka prywatna Rzymianina

Bibliofilstwo w ostatnich latach republiki i w okresie cesarstwa stało się modne, a liczba prywatnych kolekcjonerów rosła. Księgozbiory gromadzili nie tylko uczeni, filozofowie i poeci, lecz również wykształceni Rzymianie, którzy tworzyli domowe biblioteki, przydatne w życiu zawodowym i publicznym. Księgozbiory posiadali zarówno w swoich miejskich domach, jak i wiejskich posiadłościach. Taką bibliotekę „na wsi” odkopano w latach 1750-1765 w Herkulanum pod Neapolem. Należała ona do Lucjusza Kalpurniusza Pizona. Bogaty księgozbiór posiadał również znakomity mówca i filozof rzymski Cyceron. Jego biblioteka mieściła się w pałacu na Palatynie oraz w willach podmiejskich. Ulubioną jego siedzibą poza miastem było Tuskulum. Wyszukany i cenny księgozbiór posiadał również przyjaciel Cycerona Tytus Pomponiusz Attyk, autor prac historycznych. Natomiast Persjusz, satyryk rzymski za czasów panowania Nerona, pozostawił po sobie bibliotekę złożoną z 700 ksiąg.                                                              
                                                                                            
Wszystkie księgozbiory prywatne, skromne czy bogate, przyczyniły się do stworzenia w Rzymie klimatu sprzyjającego rozwojowi życia literackiego i naukowego.