piątek, 7 listopada 2014

Słynny kamień z... Rosetty



W Egipcie w 198 roku p.n.e. ogłoszono pełnoletność Ptolemeusza V, który miał wówczas 13 lat. Nadano mu przydomek Ten, który się objawił. Jego koronacji dokonano w świątyni Ptaha w Memfis pod koniec listopada 197 roku p.n.e. Epifanes ogłosił powszechną amnestię dla przestępców i anulował zaległe podatki.  Zgadzał się również, żeby doroczne zgromadzenie kapłanów odbywało się zawsze w Memfis, a nie jak dotychczas w Aleksandrii. Kilka miesięcy później, 27 marca 196 roku p.n.e., zgromadzeni w Memfis kapłani podjęli uchwałę na cześć faraona Ptolemeusza V Epifanesa, dziękując za jego ustępstwa na rzecz świątyń. 

Uchwałę tę wyryto na płytach z kamienia trzema rodzajami pisma: po egipsku – pismem hieroglificznym i demotycznym oraz po grecku, który to zapis przeznaczony był dla greckojęzycznej ludności Egiptu. Wszystkie trzy teksty przekazują tę samą treść. Płyty miano umieścić w świątyniach i właśnie jedną z nich, z czarnego polerowanego bazaltu, znalazł 19 lipca 1799 roku Pierre Bouchard. Ten francuski oficer armii Napoleona kierował pracami w forcie Saint Jullien. Płytę znalazł 7,5 kilometra na północny zachód od miasta El-Raszid, starożytnej Rosetty i stąd nazwa: kamień z Rosetty. 

Naukowcy oglądają Kamień z Rosetty
podczas Międzynarodowego Kongresu Orientalistów
w 1874
Jak wyglądał?

Kamień z Rosetty to zachowana w stanie szczątkowym stela z czarnego bazaltu o wymiarach: wysokość – 118 cm, szerokość – 77 cm, grubość – 30 cm, waga – 762 kg. 


Aż do XIX wieku pismo starożytnych Egipcjan pozostawało tajemnicą. W połowie wieku Jean François Champollion odczytał hieroglify dzięki trójjęzycznemu zapisowi na zachowanym kamieniu z Rosetty. 


Z tych trzech napisów pierwszy miał czternaście wierszy i był hieroglificzny, drugi dwudziestodwuwierszowy, był demotyczny, trzeci liczył pięćdziesiąt cztery wiersze i był grecki”

                     (W. C. Ceram, Bogowie, groby, uczeni, s. 102)


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz