niedziela, 16 listopada 2014

"Ustrój polityczny Aten" Arystotelesa... papirus wydarty piaskom



O Arystotelesie w świecie uczonych zrobiło się głośno pod koniec wieku XIX. Był to okres wielkich odkryć oraz intensywnych prac archeologicznych. W Egipcie, w suchych piaskach pustyni, przechowały się pisane na papirusie urywki najrozmaitszych tekstów ze starożytności. W 1880 roku dla Muzeum Berlińskiego zakupiono papirusy pochodzące z Fajum. Między nimi znalazły się dwie kartki zapisane po obu stronach. Były one niewielkich rozmiarów: 13,2 cm x 13,8 cm i 18 cm x 10 cm. Rok później T. Bergk wyraził przypuszczenie, iż są to fragmenty Ustroju politycznego Aten. Okazało się,  że miał rację. Tekst zachowany na papirusie berlińskim obejmuje rozdziały XII 4; XIII 1-5; XXI 4 i XXII 4-7.

W styczniu 1891 roku w papirusach nabytych przez British Museum w Londynie została odnaleziona niemal w całości Politeja ateńska (Ustrój polityczny Aten). W marcu tegoż roku ukazała się podobizna całego rękopisu na 22 tablicach. Nie wiadomo, z jakiej miejscowości Egiptu pochodził odkryty rękopis, który obejmuje cztery zwoje zapisane po obu stronach. Na stronie wewnętrznej (recto) znajdował się spis wydatków i dochodów gospodarskich. Były to zapiski Didymosa, zarządcy majątku Epimachosa, leżącego niedaleko miasta Hermopolis. Pochodziły one z roku 10 i 11 panowania cesarza Wespazjana, czyli z lat 78 i 79 n.e. 

Kiedy zapisane informacje straciły znaczenie, ze względów oszczędnościowych na przepisanie Ustroju politycznego Aten użyto zewnętrznej strony zwoju (verso). Jest to odpis prywatny.  Wskazuje na to także fakt, że pod koniec pierwszego zwoju znajduje się urywek objaśnień do mowy Demostenesa przeciwko Fidiaszowi, pisany w przeciwnym kierunku i przekreślony. Rozmiary czterech zwojów nie są jednolite. Jedynie trzy z nich mają szerokość 28 cm: I – długości 220 cm z 11 kolumnami tekstu, II – długości 166,5 cm z 13 kolumnami tekstu i 6 kolumn III tekstu o długości 91,5 cm. Zwój czwarty o szerokości 25 cm i długości 79 cm zawiera 7 kolumn pisma. Pierwsze trzy zwoje zachowały się dosyć dobrze, chociaż tu i ówdzie są zatarte litery, zdarzają się w nich również dziury. Zwój czwarty był połamany i kawałki z trudem udało się złożyć w całość. Jednak po złożeniu w papirusie pozostało wiele luk. Tekst Ustroju przepisywały cztery osoby, a wskazuje na to charakter pisma.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz