Łaźnie publiczne... czyli termy

Termy rzymskie w Bath

W starożytnym Rzymie dużo miejsca przeznaczano na budowle publiczne: łaźnie, amfiteatry, cyrki, odeony itp. Najliczniejszymi z nich były łaźnie publiczne. Składały się one na ogół z szatni (apodyterium), gdzie się rozbierano oraz z basenów z wodą zimną (frigidarium), gorącą (caldarium) i ciepłą (tepidarium). W nich mieściły się również często urządzenia sportowe (palaestra). Klasycznym przykładem takich łaźni publicznych są termy, na przykład przy forum w Pompejach, które podzielone były na dwie części: dla kobiet i dla mężczyzn.

Ogrzewanie w termach opierało się na systemie zwanym hypocaustum. Podłoga w podziemiu wyłożona była warstwą płytek łupkowych i lekko nachylona w kierunku paleniska. Na niej ustawiano filary z cegieł, podtrzymujące podłogę w ogrzewanej sali. Gorące powietrze najpierw krążyło pod tymi pomieszczeniami, które wymagały wielkiej ilości ciepła (łaźnia parowa, baseny z wodą ogrzewaną), po czym przechodziło pod tepidarium. Aby ułatwić przepływ ciepłego powietrza pozostawiano również komory powietrzne w ścianach, połączone z podziemiem, co pozwalało na ogrzewanie ścian. Hypocaustum ogrzewało nie tylko sale i baseny, ale również kotły, które miały zaopatrywać wanny w gorącą i ciepłą wodę. Niektóre łaźnie urządzone były z wielkim przepychem. Ściany wykładano marmurem, zdobiono malowidłami, a podłogi wykładane były mozaikami. W skład term wchodziły także sale do wypoczynku, biblioteki, portyki dla chcących podyskutować, sale gier w kości czy pokoje muzyczne. Wejście do term było bezpłatne.