Bizancjum... znane biblioteki

Widok Konstantynopola,
ilustracja z Kroniki norymberskiej

Biblioteka Królewska w Konstantynopolu założona w 2 połowie IV wieku przez cesarza Konstantyna była najstarszą znaną książnicą w Bizancjum. Mieściła się w specjalnym gmachu zbudowanym w obrębie cesarskiego pałacu i liczyła około 120 000 woluminów, a specjalnie wyszkolony personel administrował biblioteką. Wśród pracowników było 7 przepisywaczy: do dzieł greckich czterech, a do łacińskich – trzech. Służyła również uniwersytetowi, który w czasach obrazoburstwa wraz z biblioteką został zamknięty przez cesarza Leona III. W roku 475 Biblioteka Królewska uległa zniszczeniu podczas pożaru. Inną książnicą bizantyjską była założona przez patriarchę Tomasza I w latach 607 – 610 Biblioteka Patriarchatu Konstantynopolskiego, która mieściła się w jego pałacu. Z jej zasobów korzystali biskupi z całego chrześcijańskiego świata podczas odbywających się tam soborów i synodów. W roku 780 została zniszczona przez pożar, a odbudowana przetrwała do wieku XIII. W bibliotece tej znajdował się pełny zbiór aktów synodów, jakie odbywały się w Konstantynopolu. Funkcję jej kierownika prze jakiś czas pełnił Cyryl, późniejszy misjonarz słowiański. 

Góra Athos

W Bizancjum najliczniejszą bibliotekę miał klasztor Studion. Znajdowała się tam szkoła pisarska i iluminatorska, w której nauczał opat Teodor. Do czasów obecnych w bibliotekach klasztorów na górze Athos pozostało jeszcze około 11 000 starych rękopisów. Własne zbiory posiadali nie tylko uczeni, na przykład tacy jak Focjusz, lecz również bogaci urzędnicy w Konstantynopolu i na prowincji.