Do pisania... gęsie pióra

Do pisania początkowo używano trzciny, a od około V wieku zaczęto pisać piórami ptaków, najczęściej gęsimi. Były one specjalnie przygotowane, czyli ścięte i rozszczepione na końcu. 

Średniowiecznego skrybę kopiującego tekst zazwyczaj każdy wyobraża sobie z gęsim piórem w ręku. Tak było rzeczywiście. W starożytności do pisania na papirusie używana była rozszczepiona trzcina (łac. calamus), a wystrzępiona służyła za pędzel. W VI wieku została zastąpiona przez pióro i pędzel z włosia zwierzęcego. Przybory te były bardziej elastyczne i dzięki temu lepiej nadawały się do pisania na pergaminie, materiale twardszym niż papirus. 

Przycinanie pióra gęsiego

Przybory do pisania skrybowie przygotowywali sami, a najbardziej do tego nadawały się pióra od pierwszej do piątej zewnętrznej lotki ze skrzydła gęsi lub łabędzia. Dla praworęcznego skryby najwygodniejsze jest pióro naturalnie lekko wygięte w prawo, czyli pochodzące z lewego skrzydła ptasiego. Ilustracje średniowieczne pokazują skrybów jedynie z białą, wygiętą dudką, a nie z całym piórem. Pióra świeże od razu nie nadawały się do pisania, gdyż były zbyt giętkie. Potrzebowały one utwardzenia i trzeba je było pozostawić do wyschnięcia na kilka miesięcy albo zahartować przez ogrzewanie lub moczenie w wodzie i nagłe zanurzanie w gorącym piasku. Po zeskrobaniu cienkiej zewnętrznej skórki pozostawała niemal przezroczysta twarda tubka, której końcówkę z obu stron ścinało się ostrym nożem, następnie robiło się centralne rozcięcie i odcinało końcówkę pióra otrzymując kwadratowe zakończenie. 

Średniowieczny skryba potrafił szybko przygotowywać pióra, gdyż w ciągu dnia pracy, pisanie wymagało od niego mniej więcej sześćdziesięciokrotnego ostrzenia pióra. Skryba najczęściej posiadał od 60 do 100 zapasowych gotowych piór. Najlepiej pisało się piórem trzymanym pionowo do kartki, a pisząc skryba poruszał całą ręką. Początkowo pochylał się nad pulpitem położonym na kolanach, a u schyłku średniowiecza siedział przed wygodniejszym ze względu na sposób trzymania pióra, stromo pochylonym blatem. Od XVI wieku pisano już na płaskim stole.