Karol Wielki... reforma monetarna

Władca z dynastii Karolingów

Karol Wielki (768 – 814) z dynastii Karolingów to jeden z najwybitniejszych spośród władców średniowiecznych. Dał się również poznać jako monarcha dbający o dobro własnego pieniądza. Unowocześnianie systemu pieniężnego zapoczątkował Pepin Krótki (751 – 768),  ale to jego syn nadał mu ostateczny kształt około roku 790. Karol Wielki chciał solidnej i ujednoliconej monety, która spełniałaby wymogi pełnowartościowego środka płatniczego. Stąd jego dbałość o wysoką jakość kruszcu, w myśl zasady: dobra moneta = silny panujący oraz wygląd stempli. 

Reforma miar i wag

W roku 789 Karol przeprowadził reformę miar i wag, która była wstępem do zmian w mennictwie. W wyniku tej reformy ustaliła się nowa jednostka wagowa, tzw. funt karoliński o wadze około 408 g. Był on podstawą reformy monetarnej. Z takiego funta wybijano 240 denarów o średniej wadze 1,7 g. Jednemu solidowi odpowiadało dwanaście nowych denarów, a funtowi – dwadzieścia. 

Denar Karola Wielkiego

Denar Karola Wielkiego

Utworzona w wyniku reformy jednostka wagowa przetrwała w systemach monetarnych Europy zachodniej do X stulecia. Miała też wpływ na systemy krajów położonych w północno-wschodniej Europie, np. w Danii, Szwecji, Czech, Polski. Karol Wielki skupił się na biciu monet wyłącznie z dobrego srebra. Zredukował znacznie liczbę mennic, a przez to w swoich rękach usiłował skupić całą produkcję menniczą. Jednocześnie ujednolicił wygląd stempli. Od czasów Pepina schemat strony głównej monety nie ulegał większym zmianom. Umieszczano na niej monogram władcy lub jego imię. Reforma Karola Wielkiego wprowadziła dodatkowo tytuł panującego, który wraz z jego imieniem został umieszczony w otoku, pośrodku którego pojawił się krzyż. Stronę odwrotną zajmował monogram władcy otoczony legendą z nazwą miejscowości, w której znajdowała się mennica. 

W 800 roku Karol Wielki wprowadził nowy typ stempla – awers zdobiło popiersie władcy w wieńcu laurowym, rewers – fronton świątyni antycznej z krzyżem w środku, otoczony legendą XPICTIANA RELIGIO (= religia chrześcijańska). Denar rozprzestrzenił się praktycznie po całej Europie i był podstawową walutą okresu średniowiecza, do czasu wprowadzenia grosza.