Ostrakon... do pisania i głosowania

Ostraka jako materiał piśmienniczy

Ostrakon (z gr. skorupa) to fragment naczynia ceramicznego służący jako materiał piśmienniczy w starożytnym Egipcie i w Grecji. Ostraka w Egipcie używane były już od czasów Starego Państwa (lata około 2675 do 2170 p.n.e.). Na skorupkach zapisywano podręczne notatki gospodarcze, uczniowskie wypracowania, listy. Ostraki zawierały też kopie różnych tekstów literackich, pisanych w ramach ćwiczeń. Na skorupkach architekci i artyści notowali swoje pomysły. 


Ostraka jako karta do głosowania

W starożytnej Grecji ostraka pełniły także inną rolę. Były one “kartami” do głosowania podczas sądów skorupkowych (ostracyzm). Było to tajne głosowanie, podczas którego obywatele biorący udział w obradach zapisywali na ostrakach imię polityka, którego podejrzewali o dążenie do tyranii. Głosowanie odbywało się na ateńskiej agorze raz do roku. Skazany na wygnanie musiał opuścić miasto w ciągu 10 dni, a jego banicja miała trwać 10 lat. Jednak w ten sposób usunięty z miasta polityk nie tracił praw obywatelskich ani majątkowych i mógł nadal czerpać zyski ze swoich posiadłości. Prawo ostracyzmu w Atenach stworzył Klejstenes około 508 roku p.n.e. Znane było ono również w Milecie, Efezie, Megarze i w Syrakuzach. W swoim założeniu sąd skorupkowy miał chronić przed wprowadzeniem tyranii, a w praktyce służył często do pozbywania się osób politycznie niewygodnych. Od końca V wieku p.n.e. ostracyzm przestał funkcjonować.